Natuurlijk moet je in de opvoeding en in het onderwijs beginnen als je iets fundamenteels aan onze samenleving wil veranderen.
Maar die opvoeding en dat onderwijs worden verzorgd door volwassenen. Dus je komt altijd een generatie te laat. Want om de samenleving fundamenteel te veranderen zou je de opvoeding en het onderwijs van juist die volwassenen moeten veranderen. Maar die hebben dat onderwijs, en die opvoeding, inmiddels al achter de rug.
En in feite is het nog erger, want door de verlenging van het primair onderwijs tot tegenwoordig bijna standaard achttien jaar (acht jaar basisonderwijs, zes jaar voortgezet onderwijs en vier jaar hoger onderwijs – alles in één aaneengesloten periode) zou je in eerste instantie juist het onderwijs moeten veranderen van de docentenopleiders. Maar die teren op dit moment op een opvoeding en een opleiding die ze al weer twee generaties geleden ontvangen hebben. En die werd dan ook nog eens verzorgd door opleiders die ook zelf al weer teerden op een opleiding van nog weer twee generaties daarvoor.
Je ziet de regressus ad infinitum aankomen.

Is er een oplossing?

Jazeker! Houd het primair onderwijs zo kort mogelijk. Geef tieners maatschappelijke dienstplicht. Stimuleer levenslang leren. Creëer duale leertrajecten. En laat iedereen tot het hoger onderwijs toe, ook op hoge leeftijd – maar alleen als er sprake is van een intrinsieke motivatie door een authentieke onderzoeksvraag.