Dit is er allemaal tégen Valentijnsdag:

• • het is een commercieel gebeuren
• • het is volkomen arbitrair dat Valentijnsdag op 14 februari valt
• • het is heel hinderlijk dat anderen jouw liefdesverklaring willen orkestreren
• • je gevoelsleven wordt in het openbaar gekaapt; niet meedoen is ook meedoen

En toch…

Toch vind ik het belangrijk dat er publiekelijk aandacht is voor dat bijzondere vermogen van mensen om zich te verbinden en zich verbonden te voelen. De liefde is een cruciaal vermogen, vooral in deze zo oververhitte en verscheurde tijden. Zij is een vermogen dat volkomen onterecht door de intelligentia, de politiek en de wetenschap veel te lang is genegeerd. Zij is overgelaten aan dichters, muzikanten, literatoren en andere romantici die de weg naar de macht links hebben laten liggen. Daar hebben ze ongetwijfeld goede redenen voor – de redenen van het hart.

Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat de mensen die de weg naar de macht wel opzoeken, de mensen die rechtstreek invloed proberen te krijgen op hun (en ónze) levensomstandigheden – dat die mensen goede redenen zouden hebben om de liefde links te laten liggen. Nee. Die redenen hebben ze niet. Die redenen zijn er helemaal niet. Iedereen heeft redenen – goede, doorslaggevende redenen – om de liefde zijn werk te laten doen.

Daarom is ook Valentijnsdag een goede reden om iedereen te herinneren aan het belang van de liefde.

In deze ontwrichtende periode wil ik deze Valentijnsdag – 14 februari 2017 – vooral de machthebbers herinneren aan een vorm van liefde die hen op het lijf geschreven lijkt, maar die er toch heel anders uitziet dan je op het eerste gezicht zou denken. Zij is een vorm van liefde die ik politici, bestuurders, managers en beleidsmedewerkers van harte kan en wil aanbevelen. Zij is de eigenliefde. Het vermogen om van jezelf te houden.

Natuurlijk kun je denken dat eigenliefde juist voor machthebbers vreselijk gevaarlijk is. En je kunt ook denken dat ze daar juist al veel te veel van hebben. Maar dan verwar je twee soorten van eigenliefde. Want er zijn er twee, en die verschillen radicaal.

Enerzijds heb je de narcistische en egoïstische variant waarin het altijd en alleen maar draait om het bevredigen van uitsluitend de eigen verlangens. Die soort van eigenliefde – in feite geen vorm van liefde, maar wel van eigenbelang – tref je inderdaad buitengewoon schokkend aan in het gedrag van narcisten als Donald Trump.

Maar er is ook een andere, onbaatzuchtige variant, een vorm van eigenliefde die goed voor jezelf is, in al je bescheidenheid, en die daardoor ook goed is voor iedereen om je heen. Over deze variant, die maakt dat je van anderen kunt houden omdat je van jezelf houdt, heb ik twee teksten geschreven.

De ene tekst verschijnt vandaag online in The Critique, een Canadees online tijdschrift dat een brug wil slaan tussen de academische filosofie en onze alledaagse leefwereld. Het is een tekst waarin ik onderzoek of Donald Trump op een onbaatzuchtige manier van zichzelf zou kunnen houden en wat dat van hem zou vragen. De nadruk ligt op de vraag of Trump zijn eigen liefde oprecht zou kunnen ontvangen. Omdat het Valentijnsdag is, heb ik die tekst deze titel gegeven: Could Trump Be His Own Valentine?

De andere tekst verscheen vorige week in Nederlandse vertaling in een bundel die mijn collega Wim de Muijnck samenstelde. De bundel heet De liefdesparadox. Acht hedendaagse filosofen over de liefde. Het is een mooie bundel met teksten van o.a. Annemarie van Stee, Katrien Schaubroeck, Frank Hindriks en Wim de Muijnck zelf. Van mij staan er twee teksten in, en de tekst over eigenliefde heet gepast: Waarom het goed is om van jezelf te houden.