En laten we nu alsjeblieft niet de conclusie trekken dat we voor nog meer hoger opgeleiden moeten zorgen!
Uitkeringsinstantie UWV waarschuwt ons dat steeds meer lageropgeleiden worden verdrongen door hogeropgeleiden. Heel lang hebben we zulk soort constateringen opgevat als sterke aanbevelingen om toch vooral te zorgen dat onze kinderen hoger zouden worden opgeleid. Maar de retoriek kraakt. Want waar je vroeger nog kon zeggen dat je met een hogere opleiding een beter betaalde baan kon vinden, is dat tegenwoordig helemaal niet zo. Het is eerder andersom. De NOS heeft dat door, want hun kop luidt:
“Slimmerik heeft vaker simpele baan”
Het is niet meer zo dat je met een hogere opleiding een betere baan krijgt, maar dat je gewoon überhaupt nog een baan krijgt. Eeen baantje. De hogeropgeleide concurreert alleen de lageropgeleide uit de markt. Dat heeft niets met die opleiding te maken, maar slechts met het feit dat je aan dat diploma kunt zien dat hij slimmer is. Althans, dat hij slimmer lijkt.
Want de echte slimmerik, zo zou ik denken, komt er in dit systeem al gauw achter dat je die opleiding helemaal niet voor die baan nodig hebt. Die opleiding zelf draagt immers niets bij aan het succes op de arbeidsmarkt. Die is slechts vier jaar oponthoud, vier jaar lang nog schoolbanken, vier jaar lang nog geen inkomen. De echte slimmerik die begint direct met die simpele baan. Hij accepteert even, voor de vorm, een HBO- of universitaire opleiding, voor een paar maanden, zodat hij kan laten zien dat hij slim genoeg is. En dan krijgt hij een baantje in de horeca, staakt zijn studie en vindt zijn weg op de arbeidsmarkt.
Dat is echt slim!
Wij zullen vermoedelijk wel zo dom zijn dat we nog meer mensen aan een hoge opleiding gaan proberen te helpen. Want hogeropgeleiden krijgen eerder een baan dan lageropgeleiden. Dat ze die opleiding – die opleiding zelf – helemaal niet nodig hebben voor die simpele baan, dat lijkt niemand te zien.
Wij zijn decadent, in het onderwijs. Wij doen aan L’art pour l’art.