Al meer dan een jaar draagt NOS op 3 bij aan een mooiere wereld door ons iedere zaterdag tussen al het gure, akelige wereldnieuws een goed verhaal te vertellen over mensen die problemen in hun wijk, dorp stad of de wereld op een aardige manier weten op te lossen. Ik hou van mooie verhalen en van de lokale medemenselijkheid die daar doorgaans in voor het oprapen ligt. Daarom spijt het me ook wel een beetje dat ik de aflevering van deze zaterdag aangrijp om toch een beetje te gaan zitten zeurpieten.

Maar ja, de vakantie is voorbij, tijd voor een nieuw blog, en ja… er valt inderdaad wel wat te mopperen over een eigenaardige, nare vanzelfsprekendheid die met dit goede verhaal mijn humeur binnengesmokkeld wordt. Wat is het geval?

Twee jonge violistes spelen een prachtig stuk muziek op de intensive care in een ziekenhuis. We zien een patiënt tot tranen toe geroerd en de voice-over laat ons weten dat de violistes ervan overtuigd zijn dat het helpt. Dat het helpt. Blijkbaar is het niet voldoende dat er rondom het ziekbed gewoon een mooi stukje muziek wordt gespeeld. Er is meer aan de hand. Het blijkt namelijk om een project te gaan dat duidelijk moet maken hoeveel baat IC-patiënten hebben bij livemuziek. Het project loopt in Utrecht en Haarlem en na anderhalf jaar hoopt een team betrokken deskundigen voldoende metingen te hebben gedaan om hun vermoeden te kunnen onderbouwen dat “pillen eruit, muziek erin” ook op de intensive care een positieve werking heeft.

Wat jammer.

Wat jammer dat zoiets liefs en aardigs als muziek ten gehore brengen aan ernstig zieke mensen gepresenteerd moet worden als een experiment, als een pilot waarin bekeken gaat worden of een ‘theorie’ klopt zodat de muziek voortaan “structureel aangeboden kan gaan worden en daadwerkelijk iets kan gaan betekenen in de nazorg”. Waarom is zo’n inkadering nodig? Waarom is het niet genoeg om tijdens de drie minuten dat een muziekstuk duurt te genieten?

Ik begrijp helemaal niets van de vanzelfsprekendheid waarmee zoiets moois en menselijks op zo’n instrumentalistische manier aan ons gepresenteerd wordt. Ik kan me nog best voorstellen dat je voor zo’n initiatief wat geld moet zien los te peuteren van deze of gene instantie. En dan kan ik me ook wel voorstellen dat je met een soort overkill aan geldige redenen komt en zegt dat het ergens goed voor is. En natuurlijk is het ergens goed voor! Maar dan ga je natuurlijk niet zelf geloven dat we zo’n mooi stukje muziek moeten beschouwen als een interventie waarvan we de effecten moeten kunnen meten!

Waar zijn we toch mee bezig? Waarom vertellen zulke toegewijde musici zulke instrumentalistische flauwekul? Zouden ze echt geloven dat de waarde van hun muziek, de betekenis van hun vioolspel, gelegen is in de resultaten van hun optreden op een later moment, als de klanken al lang verstomd zijn, de violen in hun kisten opgeborgen en de patiënten… wat? Een paar dagen eerder naar huis? Minder pijnstillers nodig gehad? Hun brein gestimuleerd?

Mijn pleidooi voor gezond verstand is duidelijk nog steeds hard nodig!

We laten ons gek maken door de dominantie van een visie op waarde – zelfs de esthetische waarde van Mozart  – die alleen naar resultaten kijkt, meetbare resultaten, betaalbare resultaten.

Zullen we daar eens mee stoppen, en gewoon van muziek gaan houden? En van elkaar, tot de dood ons scheidt?