19 september 2024: Blikopener

Op 19 september 2024 organiseert Cultuur Oost de Gelderse CMK-dag Perspectief! in het Nederlands Openluchtmuseum. Met het thema perspectief daagt Cultuur Oost ons uit om nieuwe perspectieven op cultuuronderwijs te verkennen.

Cultuur Oost heeft mij gevraagd de dag om 14.00 uur te openen met een keynote die na goed overleg de titel Blikopener heeft meegekregen. Daar zit een teaser aan vast die ze mij in de vakantie gevraagd hadden op te nemen.

Is onderwijs een oefening in het krijgen van aandacht voor wat echt van waarde is? Moeten we ons dan zo druk maken over toetsen, diploma’s en cognitieve groei? Misschien niet. Social media op je telefoon weten precies hoe ze je aandacht kunnen vasthouden. Vaak te lang en voor dingen waarvan je je afvraagt of het de moeite waard was. Maar waar zouden we dan wel aandacht voor moeten hebben? En wat is aandacht eigenlijk? Kunnen we als een debutant naar de wereld leren kijken, met verbazing, verwondering? Moet je dat leren? En is dat dan niet precies waar cultuureducatie om draait?

12 juli 2024: HUMAN – NATURE RELATIONS

Nog één keer voor de vakantie een voordracht, en ook nog eens een bijzondere. Nicole Beutler Projects realiseert voorstellingen en initiatieven van choreografisch theaterkunstenaar en artistiek leider Nicole Beutler. Zij maken interdisciplinaire, beeldende voorstellingen voor grote en kleine podia in binnen- en buitenland. Jaarlijks organiseren zij een zomeracademie en in het licht van hun werk rond het thema ‘Rituals of Transformation, towards a new humanity’ hebben ze mij gevraagd een inleiding te verzorgen over mens-natuur relaties, waarbij ze met name benieuwd zijn naar mijn voorstel om als debutant op aarde te gaan leven.

In mijn boek “En nu?” pleit ik – aldus de beschrijving van de zomeracademie We Live Here: On Balance – voor filosofische betrokkenheid als katalysator voor verandering. Ik spoor mijn lezers aan om hun perspectieven te heroverwegen en betere vragen te stellen om de grote uitdagingen gezamenlijk aan te pakken. Ik benadruk de kracht van woorden als daden en nodigt lezers uit om actief deel te nemen aan filosofische discussies—luisterend, sprekend en samen evoluerend.

Mijn werk strekt zich uit buiten de academische wereld; ik heb uitgebreid geschreven over autonomie, persoonlijke identiteit, liefde en praktische rationaliteit, met als doel een breder publiek te bereiken met mijn inzichten. Mijn benadering combineert onderwijs, filosofie en humor, wat een kritische evaluatie aanmoedigt van alledaagse aannames die verscholen liggen in taal.

Waarvan akte.

29 mei 2024: Educatieve ruimte voor iedereen

Het Consortium voor Innovatie richt zich op de mbo sector en heeft als doel het bij elkaar brengen van mensen vanuit diverse onderdelen van organisaties, het ‘koppelen’ van mensen uit verschillende werkvelden en het zorgen dat mensen van binnen de organisatie in contact gebracht worden met mensen van buiten.

De CvI conferenties zijn een begrip bij de MBO instellingen. De laatste jaren zelfs uitgegroeid tot het meest toonaangevende evenement van MBO-Nederland. De doelgroep van Dé CvI conferenties is van Colleges van Bestuur, afdelingsmanagers, directeuren, praktijkopleiders tot docenten. Een CvI conferentie kent een deelnemersverhouding van 85% uit MBO instellingen en 15% overig. Voor en door professionals in het middelbaar beroepsonderwijs.

Op 29 en 30 mei 2024 vindt Dé CVI Conferentie plaats in NH Leeuwenhorst te Noordwijkerhout.

Eén van de keynote-sprekers ben ik dit jaar. (Ook vorig jaar stond ik gepland, maar moest ik door omstandigheden helaas afzeggen en was ik zo gelukkig dat Sjef Drummen in mijn plaats daar het woord kon voeren.) Ik zal een pleidooi houden voor een nieuwe kijk op de educatieve ruimte – een ruimte die wij in de huidige samenleving gewend zijn te creëren binnen de muren van de school hoewel wij allemaal weten “that it takes a village to raise a child”.

28 mei 2024: Van heerser naar debutant: een radicaal ander mensbeeld

Samen met componist en schrijver Merlijn Twaalfhoven ga ik op 28 mei 2024 bij Pakhuis de Zwijger in Amsterdam met andere kunstenaars in gesprek over hoe we handen en voeten kunnen geven aan de mentaliteitsveranderingen die ik in mijn boek En nu? verkend, geanalyseerd en verdedigd heb.

We zijn niet de kroon op de evolutie, we hebben ons vergist. Verblind door een eeuwenoude Bijbelse traditie die ons heeft wijsgemaakt dat wij in Gods evenbeeld geschapen zijn om te heersen over al wat op aarde leeft, zijn wij gaan geloven dat wij de kroon op de evolutie zijn. Maar het is niet waar. We zijn één van de laatst op aarde verschenen diersoorten. Kunnen we daarom onszelf gaan zien voor wat we zijn: een jonge soort, een debutant te midden van al wat leeft?

Hoe zouden we als mens deze andere mentaliteit kunnen omarmen? Niet alleen als gedachte-experiment, maar ook in de praktijk. Welke rol kunnen kunstenaars hierin spelen?

We onderzoeken de voorwaarden voor gedragsverandering, de mogelijkheid om de kunstenaar in jezelf wakker te maken en onwetendheid te omarmen als een intellectuele deugd.

24 mei 2024: Jenaplanparade

Het jenaplanonderwijs bestaat 100 jaar en dat wordt gevierd tijdens een tweedaagse parade op een geweldige locatie midden in de natuur. Er valt van alles te beleven in een boordevol programma met heel veel inspiratie, ont- en inspanning en plezier.

Op de tweede dag staat er twee keer een lezing van mij geprogrammeerd over een vijftal belangrijke onderscheidingen die we in het onderwijs geregeld over het hoofd zien of verkeerd begrijpen. Dat begint al met de vervorming van het oud-Griekse ‘σχόλη’ (‘school’) dat ‘vrije tijd’ betekent, dat wil zeggen de tijd die mensen krijgen om te oefenen met iets dat ze nog niet kunnen zonder dat ze op hun prestaties afgerekend worden. Helaas is de prestatiecultuur niet alleen dominant geworden in de hele samenleving, maar met name ook in het onderwijs. Dat spoort volstrekt niet met wat het wezen van de educatieve ruimte is waarin de ontwikkeling van jonge (en oude) mensen tot bloei kan komen. Ook voor het Jenaplan-onderwijs zal het terugdringen van de prestatiegerichtheid een fikse uitdaging zijn. Maar het is te doen, want er is geen enkele reden om te denken dat onderwijs er als een competitie uit zou hoeven zien.