Radboud Reflects organiseert lezingen, debatten, gesprekken, enzovoort om een brug te creëren tussen wetenschap en samenleving. Ze hebben mij en Lotte Krabbenborg uitgenodigd voor een gesprek onder leiding van Cees Leijenhorst over Open Science en Open Education.

Wat is de verhouding tussen wetenschap en samenleving? Hoe open moet wetenschap zijn? Dat gaat over veel meer dan over het toegankelijk maken van wetenschappelijke bevindingen en wetenschappelijk studiemateriaal. Het gaat over de vraag hoe burgers en studenten kunnen bijdragen aan ons gezamenlijke weten en ons gezamenlijke begrip. Ik zal de nadruk willen leggen op een rol voor burgers en studenten in alle vier de wetenschappelijke contexten die Philip Kitcher onderscheidt:

• Context of anticipation: Welke (maatschappelijke) kwesties verdienen wetenschappelijke aandacht?
• Context of pursuit: Hoe gaan we die kwesties onderzoeken?
• Context of resolution: Welke bevindingen kunnen we doen?
• Context of application: Wat gaan we met die bevindingen doen?

Bij het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) in De Bilt organiseren ze zo af en toe een lezing tijdens de lunch voor het gehele personeel. Eén van de medewerkers van het KNMI studeerde in de jaren negentig van de vorige eeuw filosofie in Utrecht, waar ik toen docent was. Hij las mijn laatste boek, En nu? De mens als bedreigde diersoort, waarna hij mij gevraagd heeft of ik voor zijn collega’s tijdens de lunch een verwarringsvoordracht zou willen verzorgen. Dat doe ik graag.

Ik zal betogen dat problemen zoals de klimaatopwarming alleen op te lossen zijn door een waaier aan mentaliteitsveranderingen. Dat impliceert o.a. dat we een enorm verschil moeten durven accepteren tussen enerzijds voorspellen en anderzijds verwachten. Dat lijkt me wel prettig verwarrend voor een publiek dat het niet gewend zal zijn om te denken dat er een groot verschil zit tussen een weersvoorspelling en een weersverwachting.