De Wijsgerige Kring Eindhoven organiseert jaarlijks een uitgebreid cursusaanbod. Dit jaar hebben ze o.a. mij geprogrammeerd. Op 23 en 30 januari 2018 zal ik in twee voordrachten proberen duidelijk te maken hoe ons gezonde verstand de voordelen kan combineren van twee moderne bewegingen, zonder ook hun nadelen te omarmen. De ene beweging is die van de moderne wetenschap, die soms dogmatisch specialistisch kan worden. De andere beweging is die van de moderne democratie, die soms sentimenteel populistisch kan worden. Ons gezonde verstand kan de kunst verstaan om zich kritisch te verhouden tot beide extremen, op zoek naar het optimale midden.

Ons gezonde verstand heeft twee tegenstanders. Aan de ene kant zijn dat de zelfverzekerde experts die dogmatisch geloven dat wetenschap het enige antwoord is op iedere serieuze vraag. En aan de andere kant zijn dat de brutale populisten die zichzelf de enige vertegenwoordiger van het gezonde verstand wanen, maar het jammerlijk verwarren met hun eigen onderbuikgevoelens. Tegenover deze misleidende visies zal ik ons gezonde verstand verdedigen. Ik zal ons gezonde verstand analyseren aan de hand van de slogan: “Op de automatische piloot als het kan, in de onderzoekende houding als het moet”. Mijn analyse zal laten zien hoe belangrijk het is om onze emoties op een gast vrije manier te vertrouwen en ze te helpen ontwikkelen. Alleen op die manier kan ons gezonde verstand zich voeden en ons op een belangrijke manier leren omgaan met ambiguïteit, met het wonderlijke gegeven dat mijn wereld niet de jouwe is, maar dat zij same n wel onze wereld zijn.

Aan de hand van praktische voorbeelden en analyses van populistische pamfletten zal ik duidelijk maken hoe groot het kritisch vermogen van ons gezonde verstand is, en hoezeer het een vermogen van ons is. Het is een vermogen dat ons de moed geeft onszelf vragen te stellen en die vragen hun werk te laten doen.