Corona heeft lange tijd veel stilgelegd, onder andere ook mijn gewoonte om op mijn website de agenda van mijn lezingen en voordrachten bij te houden. Ik ga de draad weer eens oppakken, om een indruk te geven van mijn bijdragen aan het nadenken over kwesties die mij na aan het hart gaan.
En, ja, mijn bijdragen zijn doorgaans bijdragen aan het nadenken over kwesties. Dat is wat ik kan. Dat is wat mij past als filosoof. En in het voetspoor van John Austin geloof ik in dit bijzondere vermogen van de talige diersoort die wij zijn: wij Doen Dingen met Woorden.
Dat sluit mooi aan bij deze (post-corona)-activiteit. Mieke Boon nodigde mij na het lezen van “Ik kan het niet alleen” uit om een guest lecture te verzorgen in het kader van een cursus die zij organiseert voor het University College Twente over ” the philosophical and educational challenges of combining engineering sciences, design, and liberal education.”
“Ik kan het niet alleen” (ook verschenen in het Engels) gaat over een incoherentie in ons moderne mensbeeld, waarin zowel sprake is van het besef dat (1) wij allen een buitengewoon klein en kwetsbaar deel zijn van iets dat ontzaglijk veel groter is dan onszelf, zowel in materiële, sociale als existentiële zin, als van een (2) hyperindividualistische levenstaak, dat ieder van ons het eigen leven op eigen kracht tot een succes moet maken. Ik betoog dat de coherentie opgeheven kan worden als we ons realiseren dat onze zelforganisatie een gezamenlijk project is. En ik betoog dat onze zelforganisatie inderdaad een intrinsiek gemeenschappelijk project is, omdat onze stem het meest kenmerkend voor ons is. En een stem kunnen we alleen individueel hebben door hem collectief te horen, te verstaan, te erkennen. Daar volgt een verantwoordelijkheid uit die ik verbind met de rol die duurzaamheid in ons leven speelt: om een stem te kunnen hebben moeten we zorg dragen voor de complexe en dynamische context waarin die stem gehoord kan worden.
Ik ben benieuwd naar wat de Twentse studenten over de toekomst van onze stem te zeggen hebben.