De HAS Hogeschool organiseert een studieweek voor haar medewerkers. Ze hebben me gevraagd of ik een prikkelende inleiding zou willen verzorgen over de vraag of er ook nadelen zitten aan een focus op de kwalificatiefunctie van het onderwijs. Dat heeft geleid tot deze wervende tekst:

Het is een observatie die bijna iedereen herkent die inmiddels een tijdje werkt: dat je pas ná het behalen van je diploma echt heel veel leert. Hoe komt dat? En als het zo is, waarom houden we jongeren tegenwoordig dan zo lang vast binnen de muren van het onderwijs? In deze voordracht zal Jan Bransen betogen dat het juist paradoxaal genoeg komt door de sterke focus op de kwalificatiefunctie van het onderwijs, dat opleidingen het leren van hun studenten in de weg zitten. Om een professional te leren worden is het namelijk niet genoeg om te weten hoe een professional zich moet gedragen, maar is het cruciaal dat je als student leert hoe jij je als professional moet gedragen. Daar is zelfkennis voor nodig. Je wordt namelijk nooit zomaar de een of andere bakker, elektricien, tandarts, advocaat of docent. Nee, je moet leren als docent, tandarts of bakker jezelf te zijn. Je moet “jouzelf als professional” leren worden. Dat kun je niet op school. Maar als je op een school zit die vooral focust op persoonsvorming, dan leer je in ieder geval wel jezelf te zijn. Dan leer je jouw eigen rol te kunnen spelen. En als je dat eenmaal hebt geleerd, zal het veel gemakkelijker blijken te zijn om als professional jezelf te leren zijn.

Ik ben benieuwd tot welke discussie dat zal leiden. En ik hoop dat het besef zal blijven hangen dat een studieweek, net als een studie, soms draait om het weer afleren van wat je ooit aangeleerd hebt.