12 april 2025: Weg met het cockpitdenken

De “We-Doen-Het-Samen-Coalitie” gelooft in de kracht van lokale gemeenschappen en versterkt hun beweging met zichtbaarheid en lobby voor aangepaste landelijke wet- en regelgeving en structurele financiering. Eén van hun activiteiten is het jaarlijks organiseren van een “We Doen Het Samen Festival“. Dit jaar vindt dat plaats in de Prodentfabriek te Amersfoort, een industrieel evenementencomplex in het centrum van Amersfoort dat onderdeel is van wat daar De Nieuwe Stad heet.

De organisatie heeft mij gevraagd of ik de keynote wil verzorgen en dat doe ik graag. Ik zal het hebben over het nog steeds dominante ‘cockpitdenken’, dat een uitvloeisel is van een inmiddels totaal verouderde visie op het menselijk denken en handelen. In deze visie wordt ons doen en denken in drie delen uit elkaar getrokken: (1) er zijn instanties die observeren en monitoren; (2) er zijn instanties die beslissingen nemen; en (3) er zijn instanties die uitvoeren. De beslissingen worden in de zogenaamde cockpit genomen, door bestuurders die aan vergadertafels zitten. Zij bestuderen hun dashboard waarop de informatie van degenen die observeren en monitoren beschikbaar is. En zij draaien aan de knoppen waardoor uitvoerders hun werk doen.

Lokale gemeenschappen weten echter al heel lang dat er geen cockpit is. Haal daarom de bestuurders weg van achter hun vergadertafels. Bevrijd de wetenschappers van hun afstandelijke, zogenaamd objectiverende blik. En houd op met het denigreren van de mensen in de praktijk. Zij zijn geen ‘uitvoerders’. Zij zijn praktisch wijze bestuurders, wetenschappers en activisten ineen.